Forum Przyjaciół Bonsai

[Olon]

Znaczek to metody i środki sprawdzone i polecane przez forumowiczów
==========================================================

MĄCZNIAK PRAWDZIWY

Nazwa „mączniak prawdziwy” stosowana jest w przypadkach pewnej grupy grzybów wywołujących bardzo zbliżone objawy i zniszczenia na różnych gatunkach roślin. Poniżej przedstawiono najczęściej spotykane gatunki i odmiany tego patogenu oraz rośliny, które atakuje:

Phyllactinia spp.* – WIĄZ
Phyllactinia guttata – DEREŃ, LILAK, BRZOZA, BUK, GRAB, JESION, KLON
P. robori – DĄB
P. berberidis – BERBERYS
Microsphaera spp.* – BUK, WIĄZ
Microsphaera alni – BEZ, KALINA, LIGUSTR, BRZOZA, JESION
M. alphitoides – DĄB
M. elisii – GRAB
M. berberidis – BERBERYS, MAHONIA
M. hedwigii – KALINA
M. viburni – KALINA
M. fraxini – LIGUSTR
M. syringae – LIGUSTR, LILAK
M. lonicerae – LILAK
Podosphaera leucotricha – JABŁOŃ
Uncinula spp.* – WIĄZ
Uncinula tulasnei – KLON
U. Bicornis – KLON
U. Adunca – WIERZBA
Erysiphe polygoni – DEREŃ, HORTENSJA, ROBINIA
E. Trifolii – ROBINIA
E. Martii – KARAGANA
Spaerotheca humuli - BEZ

* spp. – jest skrótem fachowym oznaczającym występowanie co najmniej dwóch gatunków na danej roślinie

Opis choroby i uszkodzenia:
U większości gatunków i w większości przypadków scenariusz rozwoju choroby jest podobny: najpierw pojawiają się na liściach niewielkie i nieregularne biało-szare plamy w zbliżeniu przypominające mączysty nalot, a czasami drobną pajęczynkę. Z czasem plamy zlewają się ze sobą i pokrywają całą powierzchnię liścia. Porażeniu ulegają również często wierzchołki młodych pędów. Porażone części roślin zazwyczaj nienaturalnie się odkształcają, zawijają ku dołowi, lub ulegają deformacji w wyniku nieregularnego wzrostu (np. porażone młode liście). Obserwuje się zahamowanie wzrostu całej rośliny i obumieranie porażonych jej części. W niektórych przypadkach nalot z czasem ciemnieje, a w innych, jak u klona, występuje tylko z góry lub z dołu, oraz pojawiają się dodatkowe czarne punkty zarodników grzyba. U robinii najpierw punkty są jasnobrązowe a później dopiero ciemnieją. U wiązów porażeniu najczęściej ulegają tylko młode listki. Czasami można zaobserwować zmniejszanie się objawów porażenia w warunkach niskiej wilgotności powietrza. Na roślinach kwitnących często atakowane są też pąki kwiatowe lub rozwinięte już kwiaty. Niektóre gatunki roślin reagują przebarwianiem się liści podczas porażenia na kolor żółty, brązowy lub purpurowy. W uprawach zewnętrznych można zaobserwować też tendencje do intensywniejszego rozprzestrzeniania się choroby w miejscach bardziej zacienionych czy wilgotnych.




rys.1 Phyllactinia na klonie




rys.2 Microsphaera na dębie




rys.3 Phodosphaera na jabłoni




rys.4 Zniszczenia na liściach powodowane przez rozwijającego się mączniaka


Cykl rozwojowy:
Nalot tworzący białawe plamy to rozrastająca się grzybnia mączniaka. Na grzybni z czasem formują się trzonki z zarodnikami konidialnymi (rozprzestrzeniające się drogą powietrzną; pyłkowe). Niektóre z mączniaków wytwarzają również tzw. stadium doskonałe. Są to otocznie (kleistotecja) widoczne dla oserwatora w postaci niewielkich ciemnych (najczęściej czarnych) punktów. W rzeczywistości są one maleńkimi kuleczkami wypełnionymi workami z zarodnikami. W dogodnych warunkach zarodniki konidialne lub workowe zostają uwolnione i droga powietrzną dostają się na powierzchnię liści. Tam kiełkują, zapuszczając tzw. ssawkę do komórek liścia. Infekcja następuje różnymi metodami. Czasami ssawka przebija się przez skórkę liścia na jego powierzchni, innym razem działa od spodu liścia. Przerastając przez aparaty szparkowe, atakuje różne warstwy i rodzaje komórek. Grzybnia może zimować w pąkach. Otocznie i zarodniki konidialne mogą przetrwać zimę na opadłych liściach.




rys.5 Typowy cykl rozwojowy jednego z gatunków mączniaka




rys.6 Grzybnia w zbliżeniu




rys.7 Wygląd kleistotecjów (czarnych plamek widocznych czasem w obszarze występowania grzybni)


Jak i czym zwalczać:
Mączniak, jak większość patogenów będących grzybami, rozwija się dobrze i bardzo intensywnie w określonych warunkach. Najlepsze dla niego warunki to duże wahania wilgotności między dniem, a nocą podczas dni letnich, a także częste opady deszczu i przenawożenie azotem. „Pierwszą linią obrony” jest więc profilaktyka mająca na celu utrzymanie stałej i odpowiedniej wilgotności wokoło roślin oraz właściwe nawożenie. Warto również corocznie zastosować profilaktyczne opryski jednym z biopreparatów albo preparatów roślinnych. Zabieg ten najkorzystniej jest przeprowadzić w maju-czerwcu. Po wystąpieniu choroby w roku poprzednim warto nawet, pryskając profilaktycznie, sięgnąć po jeden z preparatów chemicznych.

Metody chemiczne:
Są one niezbędne kiedy mączniak bardzo się rozprzestrzenił, a nasza zagrożona kolekcja jest liczna. Stosujemy zazwyczaj kilka oprysków (3-5) w odstępach cotygodniowych , lub co 10 dni. Najkorzystniej stosować jest naprzemiennie różne środki. Poniżej przedstawiono grupy preparatów, z których można korzystać przy kolejnych opryskach:
I – BAYCOR 300 EC, BAYFIDAN 250 EC, DOMARK 100 EC, EMINENT STAR 312 EC, SCORE 250 EC, SYSTHANE 12 EC, AMISTAR 250 EC, DISCUS 500 WG
II –NIMROD 250 EC, RUBIGAN 12 EC, SAFRUN 500 SC
III –MIRAGE 450 EC, SPORTAC 450 EC, SPORTAK ALPHA 380 EC
IV – SAPROL 190 EC, TOPSIN 70 WP
Korzystnie jest również połączyć serię oprysków preparatami chemicznymi z dodatkowymi opryskami preparatami biologicznymi (co tydzień, raz preparat chemiczny, raz biopreparat).

Metody naturalne:
Wygrabiać i palić późną jesienią wszystkie opadłe liście, a także te pozostające na roślinach z widocznymi objawami choroby. W razie potrzeby zabieg powtórzyć wczesną wiosną.
W czasie ataku mączniaka zaprzestać całkowicie zraszania, w miarę możliwości zapewniając jak najniższą wilgotność powietrza, aż do momentu całkowitego uporania się z chorobą.
Biopreparaty
ANTIFUNG 20 SL, BIO BLATT 25 EC, BIOCZOS BR, POKON MILDEW SPRAY 01 AE, BAYMAT AE, BIOCHIKOL 020 PC, BIOSEPT 33 SL
Wywar ze skrzypu polnego
Skrzyp można zbierać przez cały sezon wegetacyjny, najlepsze wyniki jednak daje jego zastosowanie w czerwcu-lipcu. Zbieramy nadziemne części rośliny. Wywar przed zastosowaniem rozcieńczamy w stosunku 1:4. Wykonujemy opryski i podlewamy kilkukrotnie, po czym robimy przerwę 2-3 tygodnie. Powtarzamy takie cykle przez cały okres wegetacji.
Receptura: 100g świeżego lub 20 g suszu zalewamy litrem wody. Moczymy 24 godziny. Następnie zagotowujemy i gotujemy na małym ogniu przez pół godziny. Po ostygnięciu przecedzamy. Wywar jest gotowy do użycia po odpowiednim rozcieńczeniu.
Napar ze skrzypu polnego
Głównym atutem naparu są jego właściwości uodparniające rośliny przed atakami grzybów. Stosujemy go więc w profilaktyce. Napar stosujemy w identyczny sposób co wywar, zarówno w kwestii podlewania i zraszania, jak również czasu wykonywania zabiegów. Tutaj także należy rozcieńczyć w stosunku 1:4 z wodą.
Receptura: 100g świeżego lub 20 g suszu wkładamy do litra gorącej wody. Parzymy przez 30 minut, nie dopuszczając do wrzenia. Odstawiamy na 24 godziny, po czym napar można wykorzystać.
Gnojówka ze skrzypu polnego
Najlepiej jest zastosować gnojówkę wiosną, po pierwszym zbiorze skrzypu. Podlewamy nią i opryskujemy nasze rośliny, stosując roztwór z wodą 1:5 . Później można dalej, przez cały okres wegetacji, stosować co 3 tygodnie, przez trzy dni. Zabieg wykonywać przed południem.
Receptura: 100g świeżego lub 20 g suszu zalać litrem wody, odstawić w ustronne miejsce (fermentująca gnojówka brzydko pachnie !), co jakiś czas przemieszać. Gnojówka jest gotowa do użycia kiedy przestanie się pienić.
Wyciąg z krwawnika pospolitego
Między czerwcem, a wrześniem ścinamy całe rośliny podczas kwitnienia. Wyciąg stosujemy w rozcieńczeniu z wodą 1:10. Opryskujemy rośliny przy porażeniu oraz zapobiegawczo.
Receptura: 100g świeżego lub 10 g suszu zalewamy litrem wody i pozostawiamy na 24 godziny. Po tym czasie preparat można wykorzystać.
Gnojówka z pokrzywy
Pokrzywę trzeba zebrać wiosną, przed kwitnieniem. Zbieramy tylko zielone części rośliny. Gnojówkę stosujemy do podlewania w rozcieńczeniu 1:10 (1:20 dla młodych roślin). W walce z mączniakiem stosowana raczej jako jeden ze środków profilaktycznych, będąc jednocześnie świetnym nawozem bogatym w łatwo przyswajalny azot. Stosujemy jednokrotnie, wiosną lub zaraz jak gnojówka będzie gotowa.
Receptura: 100g świeżej lub 20 g suszu zalać litrem wody. W miarę możliwości dodać około 30 g mączki bazaltowej, lub dolomitowej (nie jest niezbędna). Gnojówkę postawić w ustronne miejsce (fermentująca gnojówka brzydko pachnie!). Co jakiś czas wymieszać. Jest gotowa kiedy przestanie się pienić, a płyn stanie się klarowny i ciemny. Po przecedzeniu i rozcieńczeniu jest gotowa do wykorzystania.


Materiały źródłowe
1. Choroby ozdobnych drzew liściastych. Aut: L. Orlikowski, A. Wojdyła, Kraków: Plantpress, 2003
2. Ochrona ozdobnych krzewów liściastych. Aut: G. Łabanowski, L. Orlikowski, G. Soika, A. Wojdyła. Kraków: Plantpress, 2000
3. H. Legutowska: Preparaty roślinne w ochronie i nawożeniu roślin. Warszawa: Wydawnictwo Działkowiec, 2004


Zdjęcia:
rys.1 http://www.mycoinfo.com/K...50610_00069.jpg
rys.2 http://www.biolib.cz/IMG/GAL/8026.jpg
rys.3 http://www.istflori.it/_i...b5820ec67bf.jpg
rys.4 http://botany.upol.cz/atl...ator--lupa+.jpg
rys.5 http://fruit.wsu.edu/images/cpmcycle.gif
rys.6 http://www.uoguelph.ca/~g...003/conidi4.jpg
rys.7 http://members.lycos.nl/D...w_zwartebes.jpg